Nieuwsbrief WeerbaarNL – September 2022

Wie een blik werpt op de geschiedenis, weet dat radicalisering een complex fenomeen is. Veranderlijk, eenduidige definities ontbreken, meerdere perspectieven zijn mogelijk, er bestaat geen standaardaanpak die overal en altijd werkt. Welke spelers en welke dynamieken zien we vanaf 2001 tot de dag van vandaag? En hoe ondersteunt de Expertise-unit Sociale Stabiliteit (ESS) gemeenten bij hun wettelijke taak in de integrale lokale aanpak van radicalisering en extremisme?

Samen werk maken van preventie radicalisering

Er wordt over weinig termen zo veel geschreven als over veerkracht. ‘Resilience’ is een hot topic, zeker in relatie tot radicalisering en extremisme. Maar vaak weten we niet goed wat het precies inhoudt. Onderzoeker aan de Vrije Universiteit (VU) in Amsterdam Liam Stephens viel dit ook op en hij besloot er wat aan te doen. In zijn net afgeronde promotieonderzoek bekeek hij wat veerkracht precies inhoudt voor mensen die ermee werken rondom radicalisering en extremisme. En hoe het kan worden bewerkstelligd. In dit artikel lees je zijn bevindingen.

Veerkracht: wat is het nou echt?

Sinds de coronacrisis hangen lantaarnpalen en parkeerautomaten vol stickers van allerlei uiteenlopende actiegroepen die zich ook online manifesteren. Wat betekent dat voor het gemeentelijk preventiebeleid, dat zich vaak op meer klassieke vormen van radicalisering richt? ESS maakte een rondje langs de gemeenten Schiedam, Utrecht en Haarlem en sprak over dilemma’s rond aanpak en samenwerking.

Zicht op preventie: hoe meet je dat mensen niet radicaliseren?

Radicalisering kent vele vormen. Je kunt deze proberen te voorkomen en bestrijden. Maar voordat je het weet ontstaat er weer een nieuwe vorm. Welke kant gaat het de komende vijf jaar op? Waar dienen gemeenten rekening  mee te houden bij de preventie van radicalisering? Teun van Dongen is analist bij het International Centre for Counter-Terrorism (ICCT), Willem Wagenaar onderzoeker bij de Anne Frank Stichting. Samen werpen ze een blik op de toekomst.

Preventie radicalisering: blik op de toekomst

De meeste jongeren leggen de weg naar volwassenheid fysiek en mentaal goed af. Ze ontwikkelen een eigen, positieve en veerkrachtige identiteit. Maar sommige jongeren missen de zekerheden die voor velen vanzelfsprekend zijn. Daardoor kunnen ze zich van de samenleving afkeren in plaats van eraan deel te nemen. De kans bestaat dat ze zich laten meevoeren door criminaliteit of extreme idealen. Hoe kun je als professional jongeren tijdig en op de juiste manier benaderen en ondersteunen? Hierover gaat het nieuwe JEPzine: Jongeren ondersteunen bij het ontwikkelen van een veerkrachtige identiteit. 

Als studenten feiten van meningen leren onderscheiden, een sterk zelfvertrouwen krijgen, weten wie ze zijn en waar ze naartoe willen, maak je ze ook weerbaarder voor extreme ideologieën. Ze durven vaker nee te zeggen, vragen te stellen en leren met groepsdruk om te gaan. ‘Het belangrijkste is dat ze met de VIP-gastlessen leren nadenken over wie ze zijn en wat hun plek is in onze Nederlandse samenleving’, vertelt directeur Samira Bouchibti. VIP staat daarbij voor Vrijheid Identiteit en Participatie. 

Wat zijn jouw ervaringen als jeugdprofessional met het voorkomen of tegengaan van polarisatie? Adviseurs van Platform JEP en het Nederlands Jeugdinstituut gaan hierover graag met jou in gesprek in een van de panelgesprekken die in verschillende regio’s worden georganiseerd. 

De laatste tien jaar zijn op het gebied van preventie radicalisering en polarisatie veel initiatieven ontplooid, zowel in beleid en praktijk als in onderzoek. Tegelijkertijd is er behoefte aan zicht op de effectiviteit van initiatieven om radicalisering te voorkomen en tegen te gaan. Het Nederlands Jeugdinstituut (NJi) deed een verkenning naar wat werkt bij het voorkomen en tegengaan van polarisatie en radicalisering.