Landelijke bijeenkomst moskeebesturen ‘Met elkaar in gesprek blijven, kennis uitwisselen en elkaar versterken’
In vervolg op de regionale bijeenkomsten ‘Veilige moskee’ vond op zondag 25 november 2018 de landelijke bijeenkomst moskeebesturen in Utrecht plaats. Ruim 100 deelnemers wisselden kennis en informatie uit rondom actuele thema’s als veiligheid, weerbaarheid van jongeren en omgaan met media. De dag was een aanzet om met elkaar in gesprek te blijven en kennis uit te wisselen. Vanuit de Expertise-unit Sociale Stabiliteit (ESS) met de verschillende moskeebesturen, en ook de moskeebesturen onderling.
In 2017 werd de handreiking Veilige moskee in opdracht van de ESS en de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) gepubliceerd. Aanleiding hiervoor waren gewelddadige incidenten gericht tegen moskeeën. Rondom de publicatie werden in samenwerking met diverse koepels 9 regionale bijeenkomsten georganiseerd om 150 moskeebestuurders verder op weg te helpen op het gebied van veiligheid. De landelijke dag was het brede vervolg hierop. Halil Karaaslan (voorzitter Contactorgaan Moslims en Overheid) hield er een inleiding en Hassan Barzizaoua (trainer ESS) verzorgde de workshop ‘Professionalisering moskeebesturen’. In gesprek zijn en blijven vinden ze belangrijk. Zowel binnen de moslimgemeenschap in Nederland als met het Rijk.
Opgaven van moskeebesturen
Volgens Barzizaoua en Karaaslan staan moskeebesturen anno 2018 voor verschillende lastige opgaven. Barzizaoua: ‘Van oudsher houden moskeebesturen zich bezig met operationele zaken als het regelen van een imam voor het gebed of het onderhoud van een moskeegebouw, maar vandaag de dag verandert die rol.’ Zelf noemt hij het moskeebesturen 2.0: ‘Moskeebesturen moeten strategisch vooruitdenken. Dat is best lastig, bestuurders doen het werk vrijwillig, naast een drukke baan en gezin. Maar de tijd vraagt erom dat we in brede zin nadenken over onze identiteit en de toekomst.’ Karaaslan vult dit aan: ‘We moeten ons bezighouden met de vraag wat het betekent om moslim te zijn in Nederland. Daarbij is het belangrijk dat we etnisch overstijgend denken. Dat is een Nederlandse opgave waar we nog een slag in moeten slaan.’
De rol van overheid
Wat Barzizaoua en Karaaslan betreft speelt de overheid een rol richting moskeebesturen. Niet zozeer om identiteitsvraagstukken te beantwoorden, maar wel om het onderlinge gesprek te faciliteren. Karaaslan: ‘Het Rijk kan ons faciliteren bij bijeenkomsten zoals dat nu is gebeurd. Deze eerste keer was uniek. We zagen dat sommige bestuurders van verschillende komaf voor het eerst met elkaar kennis maakten.’ Hoe belangrijk dat is komt vooral naar voren uit de kennis-uitwisseling die vervolgens tot stand kwam. Barzizaoua: ‘Het is voor besturen onderling belangrijk om uit te wisselen wat ze beleven en ervaren. En ook om te laten zien wat ze ontwikkeld hebben.’ Dat gaat van praktische zaken, als het automatiseren van processen, de veiligheid van moskeeën, tot aan theologisch en maatschappelijk gerichte vraagstukken als de positie van de moskee in de wijk. Barzizaoua: ‘Als moskee is het belangrijk om in gesprek te blijven met de buurt, om transparant te zijn. Dat kan alleen als je de deur openzet. Wij doen dat bijvoorbeeld door het organiseren van schoolbezoeken, gesprekken met wijkteams en gemeentebesturen.’
Transparantie en onderling vertrouwen
Die bredere context schetst ook Karaaslan: ‘Een moskee is meer dan alleen een gebedshuis.’ Tegelijkertijd kijkt hij ook kritisch naar de positie van moslims in Nederland: ‘Moslims zijn geen vreemde entiteit. We zijn onderdeel van dit land. We zijn geen project maar gelijkwaardige medelanders. Laten we op die basis in gesprek met elkaar zijn en blijven. Dat zorgt voor transparantie en onderling vertrouwen.’ De 25ste vormde de basis voor dat gesprek om met elkaar kennis uit te wisselen en elkaar te versterken. De dag stond in het teken van verschillende workshops om moskeebesturen weerbaarder te maken. Casussen kwamen rechtstreeks uit de praktijk zoals een bekladde moskee, ‘Hoe handel je dan?’ of ‘Wat doe je als een journalist op de stoep staat?’ en ‘Hoe ga je om met discriminatie, of ‘Hoe handel je als je te maken hebt met mogelijke radicalisering?’ Allemaal actuele vraagstukken die wekelijks op verschillende plekken in het land spelen op het gebied van maatschappelijke spanningen. En waarbij de ESS een helpende hand biedt. Ruim 20 aanwezigen gaven aan deel te willen nemen aan een blijvende contactgroep. Karaaslan: ‘Ik hoop van harte dat er nog meerdere bijeenkomsten volgen.’